martes, 26 de junio de 2012

Canción de cuna para despertar a un negrito

Una paloma
cantando pasa:
—¡Upa, mi negro,
que el sol abrasa!
Ya nadie duerme,
ni está en su casa;
ni el cocodrilo
ni la yaguaza,
ni la culebra,
ni la torcaza...

Coco, cacao,
cacho, cachaza,
¡upa, mi negro,
que el sol abrasa!

Negrazo, venga
con su negraza.
¡Aire con aire,
que el sol abrasa!
Mire la gente,
llamando pasa;
gente en la calle,
gente en la plaza;
ya nadie queda
que esté en su casa...

Coco, cacao,
cacho, cachaza,
¡upa, mi negro,
que el sol abrasa!

Negrón, negrito,
ciruela y pasa,
salga y despierte,
que el sol abrasa,
diga despierto
lo que le pasa...
¡Que muera el amo,
muera en la brasa!
Ya nadie duerme,
ni está en su casa.

Coco, cacao,
cacho, cachaza,
¡upa, mi negro,
que el sol abrasa!

Nicolás Guillén: La paloma de vuelo popular (1958)

Versións:
Nicolás Guillén: Canción de cuna para despertar a un negrito; Nicolás Guillén dice; 1965; Pista 6; Ediciones “La rosa blindada”, Buenos Aires



Mercedes Sosa: Canción de cuna para despertar a un negrito; Para cantarle a mi gente; 1967; Pista 12



César Isella: Canción para despertar a un negrito; América joven; 1969; Lado 1, Corte 2



César Isella: Canción para despertar a un negrito; Popular; 1972; Lado 2, Corte 5

(Reedición da versión do disco América joven, do ano 1969.)




Los Lobos: Coco cacao; Vientos del pueblo; 1972; Pista 5



Claudina e Alberto Gambino: Canción de cuna para despertar a un negrito; Canciones del amor amado; 1975; Pista 8



Amparo Ochoa: Canción para despertar a un negrito; El cancionero popular, vol.1; 1975; Pista 10



Ana Belén: Canción de cuna para despertar a un negrito; La paloma de vuelo popular; 1976; Pista 12



Amparo Ochoa: Canción para despertar a un negrito; El cancionero popular de México (Recopilación); 2000; CD1, Pista 11

(Reedición da versión do disco El cancionero popular, vol.1, do ano 1975)



César Isella e Daniel Homer: Canción para despertar a un negrito; 60. Todas las voces todas; 2016; Pista 9

lunes, 25 de junio de 2012

Canción de cuna

La carita de Aída
tiene un antojo
que los ángeles pintan
con estrellinas de oro,
con estrellinas de oro
sujeticas al cielo,
en los labios perdidos
se tropiezan los besos;
se tropiezan los besos
entre mil arreboles,
mientras la niña ríe
los pucheros que pone,
los pucheros que pone
llevan todos regalo,
en los suaves hoyicos
de su rostro rosado;
de su rostro rosado
brillan cristales,
los ojitos de Aída
acunan los aires.

Antonio Piedra:

Versións:
Joaquín Díaz: Canción de cuna; Poesía necesaria con su música; 2003; Pista 18

Canción das tres cucharas

Pra cando Mª Luisa teña o neno

Tac, tac, tac
cuchara de pau
cunca de madeira
o meu neno
está na lareira.

Tin, tin, tin
cuchara de prata
cunca do pazo
o meu neno
está no regazo.

Ton, ton, ton
cuchara de ouro
cunca de cristal
o meu neno
é príncipe real.

Luis Pimentel: Sombra do aire na herba (1959)

Versións:
Suso Vaamonde: Cantiga das tres culleres; Rapaces, rapazas e rapazadas; 1997; CD1, Pista 9



Abe Rábade e Ramón Bermejo: Canción das tres culleres; Aloumiños de seda; 2008; Pista 2

Canción bailable

Lo más cómodo es
llorar desde Madrid
al que muere en Bolivia
(¡quién tuviera un fusil!)
Lo más cómodo es
no tener un fusil,
no luchar en Bolivia
y llorar en Madrid.
Lo más cómodo es
no luchar ni en Madrid,
llorar muertes lejanas
y soñar sin fusil.

Jesús López Pacheco: Delitos contra la esperanza (1970)

Versións:
Adolfo Celdrán: Canción bailable; Silencio; 1970; Pista 10

domingo, 24 de junio de 2012

Campo de amor

Si me muero, que sepan que he vivido
luchando por la vida y por la paz.
Apenas he podido con la pluma,
apláudanme el cantar.

Si me muero, será porque he nacido
para pasar el tiempo a los de detrás.
Confío que entre todos dejaremos
al hombre en su lugar.

Si me muero, ya sé que no veré
naranjas de la China, ni el trigal.
He levantado el rastro, esto me basta.
Otros ahecharán.

Si me muero, que no me mueran antes
de abriros el balcón de par en par.
Un niño, acaso un niño, está mirándome
el pecho de cristal.

Blas de Otero: Que trata de España (1964)

Versións:
Rosa León: Campo de amor; Oído por ahí; 1976; Pista 5



Pareceres: Campo de amor; Intimando; 1981; Cara A, Corte 3



Los Trovadores: Campo de amor; Todavía cantamos; 1982; Pista 3



Pareceres: Campo de amor; Antología del folklore (VVAA); 2001; CD2, Pista 16

(Reedición da versión do disco Intimando, do ano 1981.)

Pareceres: Campo de amor; Antología; 2009; Pista 14

(Reedición da versión do disco Intimando, do ano 1981.)

Campo

El cielo es de ceniza.
Los árboles son blancos,
y son negros carbones
los rastrojos quemados.
Tiene sangre reseca
la herida del Ocaso,
y el papel incoloro
del monte está arrugado.
El polvo del camino
se esconde en los barrancos,
están las fuentes turbias
y quietos los remansos.
Suena en un gris rojizo
la esquila del rebaño,
y la noria materna
acabó su rosario.

El cielo es de ceniza,
los árboles son blancos.

Federico García Lorca: Libro de poemas (1921)

Versións:
Manolo Sanlucar e Carmen Linares: Campo; Locura de brisa y trino; 2000; Pista 6

Campanas de Bastabales

Campanas de Bastabales,
cando vos oio tocar,
mórrome de soidades.
                       
 
              I
Cando vos oio tocar,
campaniñas, campaniñas,
sin querer torno a chorar.
                       
 
Cando de lonxe vos oio
penso que por min chamades
e das entrañas me doio.
                       
 
Dóiome de dór ferida,
que antes tiña vida enteira
e hoxe teño media vida.
                       
 
só media me deixaron
os que de aló me trouxeron,
os que de aló me roubaron.
                       
 
Non me roubaron, traidores,
¡ai!, uns amores toliños,
¡ai!, uns toliños amores.
                       
 
Que os amores xa fuxiron,
as soidades viñeron...
de pena me consumiron.
                       
 
              II
Aló pola mañanciña
subo enriba dos outeiros
lixeiriña, lixeiriña.
                       
 
Como unha craba lixeira,
para oir das campaniñas
a batalada primeira.
                       
 
A primeira da alborada
que me traen os airiños
por me ver máis consolada.
                       
 
Por me ver menos chorosa,
nas suas alas ma traen
rebuldeira e queixumbrosa.
                       
 
Queixumbrosa e retembrando
por antre verde espesura,
por antre verde arborado.
                       
 
E pola verde pradeira,
por riba da veiga llana,
rebuldeira e rebuldeira.
                       
 
              III
Paseniño, paseniño
vou pola tarde calada
de Bastabales camiño.
                       
 
Camiño do meu contento;
i en tanto o sol non se esconde
nunha pedriña me sento.
                       
 
E sentada estou mirando
como a lua vai saíndo,
como o sol se vai deitando.
                       
 
Cal se deita, cal se esconde
mentras tanto corre a lua
sin saberse para donde.
                       
 
Para donde vai tan soia
sin que aos tristes que a miramos
nin nos fale nin nos oia.
                       
 
Que si oira e nos falara,
moitas cousas lle dixera,
moitas cousas lle contara.
                       
 
              IV
Cada estrela, o seu diamante;
cada nube, branca pruma;
triste a lúa marcha diante.
                       
 
Diante marcha crarexando
veigas, prados, montes, ríos,
onde o día vai faltando.
                       
 
Falta o día e noite escura
baixa, baixa, pouco a pouco,
por montañas de verdura.
                       
 
De verdor e de follaxe,
salpicada de fontiñas
baixo a sombra do ramaxe.
                       
 
Do ramaxe donde cantan
paxariños piadores,
que ca aurora se levantan.
                       
 
Que ca noite se adormecen
para que canten os grilos
que cas sombras aparecen.
                       
 
              V
Corre o vento, o río pasa.
Corren nubes, nubes corren
camiño da miña casa.
                       
 
Miña casa, meu abrigo,
vanse todos, eu me quedo
sin compaña nin amigo.
                       
 
Eu me quedo contemprando
as laradas das casiñas
por quen vivo sospirando.
                       
..............................                        
Ven a noite..., morre o día,
as campanas tocan lonxe
o tocar do Ave María.
                       
 
Elas tocan pra que rece;
eu non rezo que os saloucos
afogándome parece
que por mín tén que rezar.
                       
 
Campanas de bastabales,
cando vos oio tocar,
mórrome de soidades.
                       

Rosalía de Castro: Cantares gallegos (1863)

Versións:
Amancio Prada: Campanas de Bastabales (Pista 1);



Paseniño, paseniño (Pista 8);



Corre o vento, o río pasa (Pista 12); Rosalía de Castro; 1975; Pistas 1, 8 e 12



Amancio Prada: Campanas de Bastabales (Pista 7), Paseniño, paseniño (Pista 5);Canta a Galicia; 1986; Pistas 5 e 7

(Reedición das versións do disco Rosalía de Castro do ano 1975)



Xistra: Corre o vento, o río pasa; Temporal; 1989; Cara B, Corte 3



Amancio Prada: Campanas de Bastabales (Pista 12);



Paseniño, paseniño (Pista 13);



Corre o vento, o río pasa (Pista 15); Trovadores, místicos y románticos; 1991; Pistas 12, 13 e 15



Amancio Prada e María del Mar Bonet: Campanas de Bastabales (Pista 1);



Paseniño, paseniño (Pista 2);



Corre o vento, o río pasa (Pista 4); Rosas a Rosalía; 1997; Pistas 1, 2 e 4



Amancio Prada: Campanas de Bastabales (Pista 7);



Paseniño, paseniño (Pista 8);



Corre o vento, o río pasa (Pista 10); Rosalía siempre; 2005; Pistas 7, 8 e 10



Amancio Prada: Campanas de Bastavales (Pista 3);



Paseniño, paseniño (Pista 4);



Corre o vento o río pasa (Pista 5); Resonancias de Rosalía; 2014; Pistas 3, 4 e 5



Tempo catro sexteto: Campanas de Bastabales; Os ollos que falan; 2014; Pista 3

sábado, 23 de junio de 2012

Caminando

Caminando, caminando,
¡caminando!
Voy sin rumbo caminando,
caminando;
voy sin plata caminando,
caminando;
voy muy triste caminando,
caminando.
Está lejos quien me busca,
caminando;
quien me espera está más lejos,
caminando;
y ya empeñé mi guitarra,
caminando.
Ay,
las piernas se ponen duras,
caminando;
los ojos ven desde lejos,
caminando;
la mano agarra y no suelta,
caminando.
Al que yo coja y lo apriete,
caminando,
ése la paga por todos,
caminando;
a ése le parto el pescuezo,
caminando,
y aunque me pida perdón,
me lo como y me lo bebo,
me lo bebo y me lo como,
caminando,
caminando,
caminando…

Nicolás Guillén: West Indies Ltd. (1934)

Versións:
Nicolás Guillén: Caminando; Nicolás Guillén dice; 1965; Pista 8; Ediciones "La rosa blindada", Buenos Aires



Amancio Prada: Caminando; Vida e morte; 1974; Pista 7



Olga Manzano e Manuel Picón: Caminando; Caraballo mató un gallo; 1975; Cara B, Corte 5



Ana Belén: Caminando; La paloma de vuelo popular; 1976; Pista 1



Ana Belén: Caminando; Los primeros años; 1994; CD1, Pista 10

(Reedición da versión do disco La paloma de vuelo popular, do ano 1976)




Ana Belén: Caminando; Cantando a Guillén, Benedetti y Martí; Col. La palabra más tuya; 2003; Pista 1

(Reedición da versión do disco La paloma de vuelo popular, do ano 1976)



Beatriz Márquez: Caminando; Palma sola; 2017; Pista 1

martes, 19 de junio de 2012

Afró, Tambú

                     93

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé,

señora de las rosas y del amor,
del carro de palomas, del vientre azul,
         ungida de sudor de mirra,
      diosa del mar de risueño llanto,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé,

que de tus pechos asnos en celo van
paciendo, tú, que abrevas del corazón
         de tu granada desgajada
      larga la sed de los paraísos,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé,

escúchame, señora: a mi rezo tú
la blanca oreja torna: que vuelva: haz
         que vuelva a casa y a mis brazos,
      Maraliló la de mansos ojos.

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé,

tú por tu mano tráela, tu mano pon
en su cintura, y tráemela sin voz,
         como en un aura de canela
      mástil en flor por el mar antiguo,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé.

Pero ¿por qué, señora, pero por qué
no pudo ser? ¿Por qué la dejaba huir
         cuando temblaba entre estos brazos
      presa y «No, no» me decía y «Deja»,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé?

Decía ella «Deja, que no»: que no
quería, que conmigo que no. Y olor
         de pan manaba de su pelo.
      ¿Cómo se fue? ¿Para qué la oía,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé?

Pero tú, diosa, mándala aquí: que yo
no tenga que mentirle; porque ella es
         hermana mía, y me decía
      que era mentira el amor, y acaso,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé,

acaso es cierto, y yo no le sé decir
que sí, que amor, que cabe que haya paz
         entre hembra y hombre. Y sin embargo
      su corazón contra mí batía,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé:

las puntas de sus pechos mi corazón
herían, y decía «Que no», y yo
         la oí, la oía. Pero, diosa,
      tú engáñala para mí, tú, tráela,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé:

abrasa su dormida imaginación
de huellas mías: que arda como ardo yo;
         que venga sola; que es hermana
      mía y me muero de amor por ella,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé;

que dijo «No te quiero» y que sin querer
dejó en mi pecho roce de llaga en flor
         y en mis rodillas; y no supe
      desanudar la cintura aquella,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé.

Pero tú, diosa, hazla que venga a mí
por esa calle, a este rincón. ¿No ves
         como me muero? En este banco
      donde la tuve a mi par sentada,

                  Afró, Tambú,
Zadüíngara, Júmbara, Semelé,

besando de sus nalgas la huella voy,
y husmeo como un perro por el vial
         su rastro, y ya la luna hace
      sombra de mí, y me muero de ella.

Agustín García Calvo: Canciones y soliloquios (1976)

Versións:
Chicho Sánchez Ferlosio: Afró, Tambú (canto a Venus); A Contratiempo; 1978; Pista 11



Agustín García Calvo, Chicho Sánchez Ferlosio e Amancio Prada: Concierto Canciones y soliloquios; Teatro Español de Madrid; 19 e 20 de Novembro de 1982.



Amancio Prada: Afró, Tambú; Canciones y soliloquios; 1983; Pista 8

lunes, 18 de junio de 2012

Amor de auga lixeira

Amor de auga lixeira,
muiñeira.

Amor de auga tardeira,
ribeira.

Amor de auga florida,
cantiga.

Amor de auga perdida,
ña amiga.

Álvaro Cunqueiro: Cantiga nova que se chama riveira (1933)

Versións:
Amancio Prada: Amiga, namorado vou / Amor de auga lixeira*; A dama e o cabaleiro; 1987; Pista 7



Amancio Prada: Amor de auga lixeira; 3 poetas en el círculo; 1998; Pista 7



*[O tema musical está precedido polo poema Amiga, namorado vou, de Álvaro Cunqueiro]

Amiga, namorado vou

Por oír a unha rula decir de amor,
amiga, namorado vou!

Por mirar as cerdeiras como botan fror,
amiga, namorado vou!

Por verte non te veo, no verde prado
amiga, namorado vou!

Porque non me non queres por teu namorado!
amiga, namorado vou!

- No vento poréi este meu lume novo
porque ardan as rulas, as cerdeiras e todo!

Amiga, namorado vou!

Álvaro Cunqueiro: Cantiga nova que se chama riveira (1933)

Versións:
Amancio Prada: Amiga, namorado vou / Amor de auga lixeira*; A dama e o cabaleiro; 1987; Pista 7



Amancio Prada: Amiga, namorado vou; 3 poetas en el círculo; 1998; Pista 6



*[O tema musical remata co poema Amor de auga lixeira de Álvaro Cunqueiro]

A dorna vai e ven

Si miña señora á i-alba de Arousa beilar,
poñereille, belida, un ventiño no mar.
!A dorna vai e ven,
que meu amor ten!

Poñereille unha frauta e máis un reiseñor
e unha longa soedade coma a da mar maior.
!A dorna vai e ven,
que meu amor ten!

Na illa de Cortegada poñereille un galán
por pastor de mareas co seu remo na man.
!A dorna vai e ven,
que meu amor ten!

Poñereille unha gaita no bico da ría
e unha abelaneira no medio do día.
!A dorna vai e ven,
que meu amor ten!

Álvaro Cunqueiro: Mar ao norde (1932)

Versións:
Xil Ríos: Cantiga nova; Tan ta ran tan; 1981; Cara A, Corte 5



Amancio Prada: A dorna vai e ven; A dama e o cabaleiro; 1987; Pista 6



Amancio Prada: A dorna vai e ven; 3 poetas en el círculo; 1998; Pista 5



A Quenlla: A dorna; 30 anos con A Quenlla de amor, dor e loita; 2013; CD1, Pista 2

domingo, 17 de junio de 2012

O cabaleiro da pruma na gorra

O cabaleiro da pruma na gorra,
meu amigo é!
O cabaleiro do verde tabardo,
meu amigo é!
Ogallá que na guerra non morra,
meu amigo é!
Non de frecha, de asta nin dardo,
meu amigo é!

Álvaro Cunqueiro: Dona do corpo delgado (1950)

Versións:
Amancio Prada*: A dama que ía no branco cabalo / O cabaleiro da pruma na gorra; A dama e o cabaleiro; 1987; Pista 1



Amancio Prada*: A dama e o cabaleiro; 3 poetas en el círculo; 1998; Pista 1



*[A versión musical está precedida polo poema A dama que ía no branco cabalo de Álvaro Cunqueiro]

A dama que ía no branco cabalo

A dama que ía no branco cabalo
levaba un pano de seda bordado
Na verde fror
as letras van de amor!

O cabaleiro do cabalo negro
levaba unha fita colléndolle o pelo
Na verde fror
as letras van de amor!

No meio do río cambiaron as vistas,
el para o pano i ela prá fita.
Na verde fror
as letras van de amor!

As vistas lles viron no río cambiar
e o pano e a fita por se namorar.
Na verde fror
as letras van de amor:
Con amor vivirás!

Álvaro Cunqueiro: Dona do corpo delgado (1950)

Versións:
Amancio Prada: A dama que ía no branco cabalo / O cabaleiro da pruma na gorra*; A dama e o cabaleiro; 1987; Pista 1



Amancio Prada: A dama e o cabaleiro*; 3 poetas en el círculo; 1998; Pista 1



*[A versión musical de Amancio Prada remata co poema O cabaleiro da pruma na gorra de Álvaro Cunqueiro]