martes, 31 de octubre de 2017

O muíño

O muíño roula, roula.
O muíño é roulador:
¡Volta as augas do regato
en murmurio cantador!

O muíño, roula roula
e non deixa de roular
¡e coas augas do regato
ao rodicio fai cantar!

O muíño é cantador
o muíño é cantareiro:
¡volta notas musicais
ás ondiñas do regueiro!

O muíño moe e moe;
nunca deixa de moer:
¡qué as ondiñas do regato
con canciós o fan mover!

Manuel María: Os soños na gaiola (1968)

Versións:
Suso Vaamonde: O muíño; Os soños na gaiola; 1978; Disco 1, Cara A, Corte 5

Zoa na carballeira

Zoa na carballeira
algo que non é o vento.
Abren súas sombras as áas.
O da chegada é o tempo.

Póusase a anduriña
na corta onda do cuco.
Todo o camiño é do carro.
Tende o pastor o caiado
ó longo baile do fuso.

María Mariño: Palabra no tempo (1963)

Versións:
Manoele de Felisa: Na carballeira*; De Felisa a María Mariño; 2007; Pista 3



*[A versión musical de Manoele de Felisa inclue temén os poemas Crareaba o camiño e Sempre hai verba que non di e bon alalá que non zoa, as dúas da obra de María Mariño: Palabra no tempo, do ano 1963.]

domingo, 29 de octubre de 2017

Gándara

A Floro L., Cuevillas

Naquel biduído dos bidos louzanos
o páxaro Sol non pía seus raios,
e more de amor.

Naquel biduído dos lánzales bidos
o páxaro Sol non criba seus píos
e more de amor.

Non criba seus ritmos, non pousa seus raios
e albean de frío os albres delgados
e morren de amor.

Non ceiba seus raios, non tece seus fíos
e albres e mámoas albean de frío
ca poldra que morde no mato cativo.

Fermín Bouza Brey: Nao senlleira (1933)

Versións:
2naFronteira: Gándara; Sons de Nós; 2015; Pista 4

sábado, 28 de octubre de 2017

O Monte do Faro

                A María Rivas Barrós, in memoriam

Oes o traballo da luz?
O seu punzón de tipógrafo,
o imprentar o invisíbel nos espellos,
o chío da hora azul
a morrer na deshora?

Teño na boca
vinte e seis millas de luz.
Nas faltas dos dentes,
a dor da luz.

Oes o traballo secreto da luz?
Oes a fatiga sentinela,
o remoer da vixía?
O bruar da luz,
os pasos cegos da luz no herbal neboento,
a espallar o rescaldo dos ósos dos soños?

A vinte e seis millas de luz
navegan os mortos
que non queren ser tristes.
Andan polo mar ás ceibas,
o andar de Charlot,
cunha bandeira de 26 millas náuticas de luz.

Os nenos de Monte Alto
ollan polo ollo da caveira
o escaravello de ouro de Allan Poe
Poe, poe, poe!
náufrago nun sombreiro
dun gángster devoto e dadaísta.

Oes o traballo da luz?
o asmático alampar,
os seus pés prendidos nas correas das algas luminarias,
as onomatopeas somnámbulas no odre dos ventos.
Oes os xuramentos ebrios dos afogados na taberna do mar,
oes o naipe da luz matar o tres?
Oes o seu rir de peixe de Caxemira
ao paso de El-Rei?
O seu ulululú de curuxa mariña,
o seu xxxxsssssss de narval,
a súa branca sombra cuspindo fósforo?

Oes o bisbar saprófito da luz?
Óelo levedar na noite de San Xoán,
as raíces ledas da podremia da luz,
a luz a brincar na aurora,
a revellida aurora,
a luz a vomitar
pequenos reloxos nas ambulancias?
Oes nos quirófanos
as ás da luz,
os ovos negros da luz?

Oes o zunido da luz?
Oes como o arqueiro zen
sobre os chanzos
da col solitaria,
o tensar do seu arco,
a lenta frecha
que x avén,
que atina en min, en min?

Oes o sangue da escuridade,
o esnacar dos seu ósos,
a luxación da noite,
o esmuxicar do mar,
o inmenso boi que brúa co teu pranto,
o pestanexo fero dos seu ollos pequenos?

Manuel Rivas: A desaparición da neve (2009)

Versións:
Manuel Rivas e Pulpiño Viascón: O Monte do Faro; A desaparición da neve; 2009; Pista 8

viernes, 27 de octubre de 2017

Crareaba o camiño

Crareaba o camino
entre a huella longa do carro,
pastor pintaba na pena
ruxía a bouza no gado.

María Mariño: Palabra no tempo (1963)

Versións:
Manoele de Felisa: Na carballeira*; De Felisa a María Mariño; 2007; Pista 3



*[A versión musical de Manoele de Felisa inclue temén os poemas Zoa na carballeira e Sempre hai verba que non di e bon alalá que non zoa, as dúas da obra de María Mariño: Palabra no tempo, do ano 1963.]

jueves, 26 de octubre de 2017

O meu olido máis puro

O meu olido máis puro
dérache si eu fora rosa,
o meu marmurio máis brando
si é que do mar fora onda,
o bico máis amoroso
se fose raio da aurora,
si Dios… Mais ben sei que ti
non qués de min nin a groria.

Rosalía de Castro: Follas Novas (1880)

Versións:
Dolores Plata: O meu olido máis puro; Lúa descolorida; 1985; Cara B, Corte 3

miércoles, 25 de octubre de 2017

Gumersindo

Dúas veces emigrante fracasado.
Cinco fillos. Caseiro.
Tal era o Gumersindo,
home alegre e sinxelo
que lle poñía sempre cara boa
ó seu mal tempo.
Cada noite viámolo
naquel chabolo de casqueiros
tras do serradoiro
onde exercía de sereno.
Moi acarón do lume,
temperando o inverno,
contaba, contábanos historias
de meigas e de mecos,
de ananos e pantasmas
e velenos.
Riamos a cachón
co seu enxeño,
coa súa arte de esquecer a fame,
de fuxir do tedio.
Así a vida enteira
co sorriso nos beizos.
Tras del por Gres adiante
vou e veño,
non me afago, non acabo de afacerme
ó silencio
do vello Gumersindo, que se foi
polo fatal carreiro.

Xosé Neira Vilas: Dende Gres (2004)

Versións:
Manoele de Felisa: Gumersindo; Cantos de lembranza; 2014; Pista 6

martes, 24 de octubre de 2017

Cousas, cousas fun lendo, cando as letras aprendía

                        1
Cousas, cousas fun lendo, cando as letras aprendía.
Agora que sei leer non sei o que alí decía.

                        2
¡Meu tempo! —cramei chorando.
Bágoa a bágoa iba escribindo:
Tempo do Tempo énos o pouso desta luz por onde ando.

María Mariño: Palabra no tempo (1963)

Versións:
Asunción Balaguer: Cruceiro*; As voces de María Mariño (VVAA); 2007; Pista 1



*[Este recitativo está precedido polo recitativo dos seguintes poemas Cruceiro, na voz de Sabela Amado Rojo; No silencio está o mundo que o peito sinte del, na voz de Luis Tosar, O mundo dos furados canta un cantar que eu aprendín, na voz de Sylvie Juncal, Eu non sei si xa pasou, na voz de Rebeca Montero, e; Oio algo alá mui lonxe e nada del sei decir, na voz de Laura Sarasola; todos eles da obra de María Mariño: Palabra no tempo; 1963.]

O meu burriño

¡Arre, corre,
meu burro trotón.
meu burriño manso,
meu burriño bon!

—¡Corre meu burriño;
non galopes, voa!
¡A ver si lle gañas
ó vento que zoa!

—¡Arre, meu burriño,
que es un perguiceiro!
¡a ver si lle gañas
ó vento lixeiro…!

—¡Corre, meu burriño,
nos cascos pon ás!
¡Se queres, ó vento
deixarás atrás…!

—¡Arre, meu burriño!
¡Corre máis deprisa!
¡Que se perde o vento
xa verás que risa…!

Manuel María: Os soños na gaiola (1968)

Versións:
Suso Vaamonde: O meu burriño; Os soños na gaiola; 1978; Disco 2, Cara B, Corte 4

lunes, 23 de octubre de 2017

Guitarra

Fueron a cazar guitarras,
bajo la luna llena.
Y trajeron ésta,
pálida, fina, esbelta,
ojos de inagotable mulata,
cintura de abierta madera.
Es joven, apenas vuela.
Pero ya canta
cuando oye en otras jaulas
aletear sones y coplas.
Los sonesombres y las coplasolas.
Hay en su jaula esta inscripción:
“Cuidado: sueña”.

Nicolás Guillén: El Gran Zoo (1967)*

Versións:
Beatriz Márquez: Guitarra; Palma sola; 2017; Pista 11



*[Publicado orixinalmente en Lunes de Revolución, La Habana, 29 de junio de 1959.]

domingo, 22 de octubre de 2017

Oio algo alá mui lonxe e nada del sei decir

Oio algo alá mui lonxe e nada del sei decir,
e sin esperar espero para ver si o vexo vir.

Penso si polo arrodeo ou si non sabe o camín
e sin esperar espero para ver o lonxe en min.

María Mariño: Palabra no tempo (1963)

Versións:
Manoele de Felisa: Lonxano latexar*; De Felisa a María Mariño; 2007; Pista 7



Laura Sarasola: Cruceiro**; As voces de María Mariño (VVAA); 2007; Pista 1



*[A versión musical de Manoele de Felisa inclue tamén o poema Eu non sei si xa pasou, da obra de María Mariño: Palabra no tempo, do ano 1963.]
**[Este recitativo está precedido polo recitativo dos poemas Cruceiro, na voz de Sabela Amado Rojo; No silencio está o mundo que o peito sinte del, na voz de Luis Tosar, O mundo dos furados canta un cantar que eu aprendín, na voz de Sylvie Juncal, e; Eu non sei si xa pasou, na voz de Rebeca Montero, e; seguido polo recitativo do poema: Cousas, cousas fun lendo, cando as letras aprendía, na voz de Asunción Balaguer; todos eles da obra de María Mariño: Palabra no tempo; 1963.]

sábado, 21 de octubre de 2017

O meu barco

Teño un barco de xoguete
e nel me quero embarcar.
Polos mares dos meus soños
¡quén me verá navegar!

Navegarei por mil ríos,
sete mares hei cruzar.
¡No meu barco de xoguete
cansarei de viaxar…!

¡No meu barco de xoguete,
mariñeiro e capitán…!
¡Non teño medo ao trebón
nin me asusta o furacán!

¡O meu barco de xoguete!
¡O meu barco moito val:
verei terras, verei illas,
verei mares de coral…!

¡Andiven todos os mares!
¡Xa cansei de navegar
co meu barco de xoguete
sen saír do meu fogar!

Manuel María: Os soños na gaiola (1968)

Versións:
Suso Vaamonde: O meu barco; Os soños na gaiola; 1978; LP1, Cara A, Corte 4



María Manuela: O barco de xoguete; Cantigas pra nenos e neneiros; 1979; Cara A, Corte 1

viernes, 20 de octubre de 2017

Gres

Gres é unha tenza de vizosos labradíos,
un recanto fluvial
agarimado
por dous ríos con historia.
Gres é auga de pesqueiras e muíños,
auga na que batuxan
nenos, troitas, escalos,
auga que fai insuas
e discorre escoltada
por freixos,
ameneiros,
fentas e bacelos.

Gres ten tres pontes,
tres vencellos
coas terras de Boqueixón e de Silleda;
e ten pazos,
templos,
panteóns,
resonancias feudais,
e un castro que evoca lonxanos deuses
e lonxanos guerreiros.

Gres son camiños,
o Real, o de Santiago
e os que se perden monte arriba
entre abrótegas e carballizos.
Gres é tamén música e palabra,
lenda, tradición.
Vida e norte en remuíño.

Dende este Gres amado,
dende este mínimo recuncho,
placenta e signo meus,
escribo,
boto a andar estes versos ventureiros
coma o canto dun xílgaro na tarde.

Xosé Neira Vilas: Dende Gres (2004)

Versións:
Manoele de Felisa: Gres; Cantos de lembranza; 2014; Pista 2

jueves, 19 de octubre de 2017

Eu non sei si xa pasou

                  1
Eu non sei si xa pasou
ou se inda ten que pasar,
ou si aquello que eu sentín
non foi sentir, foi soñar.
Vivo no preto quedo
dun lonxano latexar.

                  2
O silencio das cousas, hoxe,
aboia, aboia en min.
Remos navegan terra ó lonxe,
volvendo as augas cara mín.

María Mariño: Palabra no tempo (1963)

Versións:
Manoele de Felisa: Lonxano latexar*; De Felisa a María Mariño; 2007; Pista 7



Rebeca Montero: Cruceiro**; As voces de María Mariño (VVAA); 2007; Pista 1



*[A versión musical de Manoele de Felisa inclue tamén o poema Oio algo alá mui lonxe e nada del sei decir, da obra de María Mariño: Palabra no tempo, do ano 1963.]
**[Este recitativo está precedido polo recitativo dos poemas Cruceiro, na voz de Sabela Amado Rojo; No silencio está o mundo que o peito sinte del, na voz de Luis Tosar, e; O mundo dos furados canta un cantar que eu aprendín, na voz de Sylvie Juncal, e; seguido polo recitativo dos poemas: Oio algo alá mui lonxe e nada del sei decir, na voz de Laura Sarasola, e; Cousas, cousas fun lendo, cando as letras aprendía, na voz de Asunción Balaguer; todos eles da obra de María Mariño: Palabra no tempo; 1963.]

O meu año

Teño un año branco
como outro non hai,
¡Teño un año branco
que quedo usen nai!

Ven comigo ao prado
e ao monte tamén,
a onde quer que eu vaia
el comigo ven…

Sempre ven comigo,
sen min non se afai.
¡Eu son seu amigo
que quedou sen nai!

El comigo brinca
e eu xogo con el.
¡Meu añiño branco,
meu amigo fiel…!

El comigo xoga:
¡moi mansiño é!
E sei o que fala
cando dice: ¡meé…!

Manuel María: Os soños na gaiola (1968)

Versións:
Suso Vaamonde: O meu año; Os soños na gaiola; 1978; LP2, Cara B, Corte 1

miércoles, 18 de octubre de 2017

Furia

La noche socavón vino y lo dijo.
Se puso hablar de atrás, como agachada:
—¿así que el capataz se anda largando con la mujer del Lucas?
—cuente… ¡cante…!
—¿y que ella no le da, pero él la busca floreándose a orillas de la tarde?
—¡ya le va a dar! no hay hembra que resista…
—¿se acuerda de la Zoila de Morales?
—¿la tetona?
—¡la misma! ¡si habrá visto el cielo de espaldotas che compadre!
—¿y las hijas del turco?
—¡y tanta y cuánta!
—quien le dice que no
—tardes y tardes
—él siempre cajetilla
—perfumado
—paradito en el hilo del donaire
—¡si estas pobres mujeres están fritas de sus machos cansados y sudando!
—¡las ganas que tendrán de darse el gusto y echarse, porqué no, su cana al aire!
—y ésta no puede ser tan no me mires
—hembras son hembras
—ya verá compadre
—aunque ella no dé bola cuando pasa
—¡le ha echado el ojo el capataz y basta!
—y me lo dijo a mí: ¿cuánto se juega a que dentro de un mes la tengo abajo?
—¿y usté?
—¡me le achiqué!
—¿quién da un centavo por la mujer de Lucas en el trance?

La noche socavón vino y lo dijo
y al mes y un día Paula fue a quejarse.
No quería decirle esto a su Lucas,
de semejante cosa lamentarse
—pero es que ayer ya vino hasta la puerta a
hacerse el loco y tal como si nada sin fijarse que estaban las criaturas
y que yo soy una mujer casada.
Y lo decía allí,
mirando el suelo,
de pronto niña rosa de la tarde,
ahora con un rojo pequeñito
quemándole las rosas de la cara.
Otra vez como entonces
cuando dijo:
—que sí, que bueno, vos hablale a mama.
Otra vez con el pie
rayando el suelo,
escribiendo en el polvo:
lucaspaula,
con la punta del pie pero en la tierra:
que sí, que bueno, vos hablale a mama
que sí, que bueno, hablale, Lucas, Paula.

Y él que ya lo sabía,
que lo supo allá en el socavón de los borrachos,
que sabía esa queja,
que conoce la madera velero de su Paula,
la miró con los ojos que ella sueña,
desde el fondo del fondo de la sangre,
y le dijo:
—ya vengo ¡no pregunte!
y se metió en el ruedo de la tarde;
de esta tarde que tiene treinta insomnios,
treinta dagas melladas en su carne,
ésta que él esperó,
que se soltara
de los labios damascos de su Paula;
ésta que ya nació y que va en su frente
mientras avanza en medio de la calle
dotado de su fuerza
y su alegría,
soldado de lo suyo,
miliciano,
golpeando en los boliches como un viento,
escupiendo sus señas,
preguntando:
—¿ha visto al míster? ¿dónde? ¿cómo dice? ah, sí, está bueno,
¡allá voy compadre!

Y cuando entró al obraje lo halló solo
aferrado a la balsa de su vaso,
con su piel sin color
y sin banderas,
con ese cuerpo que no huele a nada
y allí le dio,
le dio sin desperdicios,
le molió los gemidos a trompadas
en nombre del amor
—¡gringo de mierda!
y algunas otras cuentas atrasadas.

Armando Tejada Gómez: Ahí va Lucas Romero (1963)

Versións:
Armando Tejada Gómez: Furia; Vigencia; 2005; CD3: Registros inéditos; Pista 4



*[Por razóns de espazo nunha entrada anterior etiquetouse a Armando Tejada Gómez, intérprete, como Tejada. Respectamos a etiqueta anterior para evitar duplicidades.]

lunes, 16 de octubre de 2017

O mundo dos furados canta un cantar que eu aprendín

                                    1
O mundo dos furados canta un cantar que eu aprendín.
Eles saben o que cantan i eu non sei a quen llo oín.

                                    2
Os paxariños hoxe cantan ben con outro són.
O día nace máis craro. ¿Será deles o hoxe ou non?

María Mariño: Palabra no tempo (1963)

Versións:
Sylvie Juncal: Cruceiro*; As voces de María Mariño (VVAA); 2007; Pista 1



*[O presente recitativo está precedido polo recitativo dos poemas Cruceiro, na voz de Sabela Amado Rojo, e No silencio está o mundo que o peito sinte del, na voz de Luis Tosar, e; seguido polo recitativo dos poemas: Eu non sei si xa pasou, na voz de Rebeca Montero; Oio algo alá mui lonxe e nada del sei decir, na voz de Laura Sarasola, e; Cousas, cousas fun lendo, cando as letras aprendía, na voz de Asunción Balaguer; todas elas da obra de María Mariño: Palabra no tempo; 1963.]

O maio

Aí vén o maio
de frores cuberto...
Puxéronse á porta
cantándome os nenos;
i os puchos furados
pra min extendendo,
pedíronme crocas
dos meus castiñeiros.

Pasai, rapaciños,
calados e quedos;
que o que é polo de hoxe
que darvos non teño.
Eu sónvo-lo probe
do pobo gallego:
pra min non hai maio,
¡pra min sempre é inverno!...

Cando eu me atopare
de donos liberto
i o pan non me quiten
trabucos e préstemos,
e como os do abade
frorezan meus eidos,
chegado habrá entonces
o maio que eu quero.

¿Queredes castañas
dos meus castiñeiros?...
Cantádeme un maio
sin bruxas nin demos;
un maio sin segas,
usuras nin preitos,
sin quintas, nin portas,
nin foros, nin cregos.

Curros Enríquez: Aires da miña terra (1880)

Versións:
Luis Emilio Batallán: Ahí ven o maio; Ahí ven o maio; 1975; Pista 1



Alberto Cunha: O maio; Contra tempo; 2009; Pista 5



Alejandro Vargas, Guadi Galego e Ugía Pedreira: Aí ven o maio; Descarga ao vivo – Cuba-Galiza; 2009; Pista 10



Aid: O maio; Rapoemas; 2012; Pista 10



Rosa Cedrón: Aí ven o maio; Cantando a Galicia; 2013; Pista 3

domingo, 15 de octubre de 2017

Foliada

Como bandada de pombas
voan os meus pensamentos:
todas levan un camiño,
o camiño do teu peito.

Ti eres o vento
e eu son a folla:
non sopres, vento, ventiño,
si non queres que me mova!

Nin me digas que son triste,
nin me digas que estóu ledo:
risas e bágoas son túas,
e non son máis que un espello.

Ti eres a neve
e eu son o gromo:
non caias na miña ponla
porque si me bicas morro!

En onde ti pos os ollos
o amor pon o seu berce;
en onde ti pos as mans
nacen as rosas a feixes.

Ti eres o lume
e eu son a leña:
non sopres, vento, ventiño,
si non queres que me encenda!

Ramón Cabanillas: Vento mareiro (1915)

Versións:
Aurora López e Teresa Luján: Foliada; Saloucos. 15 poetas da terra nai; 1999; Pista 4

miércoles, 11 de octubre de 2017

No silencio está o mundo que o peito sinte del

No silencio está o mundo que o peito sinte del.
As cousas todas calan,
escuitando del o certo mudo que a nós nos ven.

Elas teñen, elas gardan, elas din que de nós son.
E nós temos algo delas, sin saber si é o noso ou non.

María Mariño: Palabra no tempo (1963)

Versións:
Luis Tosar: Cruceiro*; As voces de María Mariño (VVAA); 2007; Pista 1



*[O presente recitativo está precedido polo recitativo do poema Cruceiro, na voz de Sabela Amado Rojo, e seguido polo recitativo dos poemas: O mundo dos furados canta un cantar que eu aprendín, na voz de Sylvie Juncal; Eu non sei si xa pasou, na voz de Rebeca Montero; Oio algo alá mui lonxe e nada del sei decir, na voz de Laura Sarasola, e; Cousas, cousas fun lendo, cando as letras aprendía, na voz de Asunción Balaguer; todas elas da obra de María Mariño: Palabra no tempo; 1963.]

O lume novo

Hoxe é lume novo,
noite de San Xohán.
¡As ledas fogueiras
acesas están…!

¡Que gusto, rapaces,
saltar as fogueiras,
dar brincos, rebrincos
e pinchacarneiras!

¡Que gusto, rapaces,
correr e saltar,
dar brincos e pulos,
volver a brincar!

¡Que gusto, que ben
saltar as fogueiras
cas chamas subindo,
medrando lixeiras!

Á mañá o borrallo
terase apagado…
¡E sobre el despacio
pasará o gado…!

¡Pasará o gado
tripando o borrallo
pra que non o pille
o mal do meigallo!

Manuel María: Os soños na gaiola (1968)

Versións:
Suso Vaamonde: O lume novo; Os soños na gaiola; 1978; Disco 1, Cara B, Corte 3

martes, 10 de octubre de 2017

Escola

Ollo agora o pazo do Marqués
e recordó
doce pupitres con tinteiros de chumbo,
unha mestra, un ábaco, un braseiro,
o home da cruz
onde estivera a imaxe da República,
carteis con himnos e oracións,
vidas de santos,
infernos do padre Astete,
riolas de monarcas e batallas,
cinco frechas e un xugo,
e a lingua oficial, a dos señores,
que non me canxa…
Recordo
sentencias e castigos,
letra que entra con sangue,
friaxes,
saídas pola aldea
coa bandeira e os cantos de Pemán
na nosa voz inxel,
para celebrar victorias dos traidores.

Neste pazo con escaleiras de pedra
estivo a miña escola.
Eran tempos de guerra,
de fame e de remendos.
Recordo ós compañeiros
e doime
que algún xa non poidan contalo.

Xosé Neira Vilas: Dende Gres (2004)

Versións:
Manoele de Felisa e Sapoconcho: Escola; Cantos de lembranza; 2014; Pista 4

lunes, 9 de octubre de 2017

Cruceiro

Entre o cruceiro vou indo e del non me sei volver.

Somos terra de cruceiro,
somos coroa esquecida,
somos bágoa doutro peito.

María Mariño: Palabra no tempo (1963)

Versións:
Manoele de Felisa: Meu peito canso*; De Felisa a María Mariño; 2007; Pista 5



Sabela Amado Rojo: Cruceiro**; As voces de María Mariño (VVAA); 2007; Pista 1



*[O recitativo está seguido da musicalización do poema Aquí che deixo, meu peito canso, aquí, da obra de María Mariño: Verba que comenza, do ano 1990.]
**[O recitativo de Sabela Amado Rojo, está seguido polo recitativo dos poemas: No silencio está o mundo que o peito sinte del, na voz de Luis Tosar; O mundo dos furados canta un cantar que eu aprendín, na voz de Sylvie Juncal; Eu non sei si xa pasou, na voz de Rebeca Montero; Oio algo alá mui lonxe e nada del sei decir, na voz de Laura Sarasola, e; Cousas, cousas fun lendo, cando as letras aprendía, na voz de Asunción Balaguer; todas elas da obra de María Mariño: Palabra no tempo; do ano1963.]

viernes, 6 de octubre de 2017

O lobo

Ven o señor Lobo
¡qué medo, neniño!
polo monte abaixo
¡e asusta ao camino!

Trae lume nos ollos;
nos dentes, cóitelos
tan ben afiados
¡qué dá medo velos!

¡Qué dá medo velos;
arrepío ollalos…!
¡Ven o señor Lobo
con instintos malos!

Anda paseniño
con pasos calados.
Años e ovellas:
¿estarán gardados?

Ven o señor Lobo
con paso seguro:
¡a luz dos seus ollos
fura no escuro!

Escóitase ao lonxe,
perdido entre matos,
na soidá do monte,
oular de lobatos.

Chega o señor Lobo.
A súa ollada fría:
¡pon os pelos dereitos,
o sangue arrepía…!

O sangue arrepía,
o corazón xea:
¡está o señor Lobo
venteando a aldea!

Manuel María: Os soños na gaiola (1968)

Versións:
Suso Vaamonde: O Lobo; Os soños na gaiola; 1978; LP2, Cara B, Corte 5

Ela

                POEMA 4

Ela andaba á beira da súa fiestra, tan cursi!,
que tiña laranxas verdes e un abano con paxaros.

—Que vidro nasceu naquela goteira que toda a
noite soa a vals?

Ela tiña unha alma inxel chea de pontas de dedos
e no branco dos ollos levaba un horizonte de tangos de
acordeón.

Ela andaba a namorar.

Álvaro Cunqueiro: Poemas do si e non (1933)

Versións:
César Morán: Ela (Poema 4); Haberá primavera; 2011; Pista 10

jueves, 5 de octubre de 2017

O le falta al amor conocimiento

O le falta al Amor conocimiento,
o le sobra crueldad, o no es mi pena
igual a la ocasión que me condena
al género más duro de tormento.
Pero si Amor es dios, es argumento
que nada ignora, y es razón muy buena
que un dios no sea cruel. Pues ¿quién ordena
el terrible dolor que adoro y siento?
Si digo que sois vos, Fili, no acierto;
que tanto mal en tanto bien no cabe,
ni me viene del cielo esta ruina.
Presto habré de morir, que es lo más cierto;
que al mal de quien la causa no se sabe
milagro es acertar la medicina.

Miguel de Cervantes: Don Quijote de la Mancha (I, 23) (1605)

Versións:
Espliego e Amancio Prada: O le falta al amor conocimiento; Nunca fuera caballero; 2005; Pista 4

Aquí che deixo, meu peito canso, aquí

Aquí che deixo, meu peito canso, aquí
che deixo,
aquí che deixo neste branco papel trillado, neste
percuro das horas.
¿Quen eres —preguntaranche—, quen eres?
Son a néboa que anda soia, son o sol
que quenta as queixas, dos camiños
son o farto,
son o sono que rixe
mundo que verte tempo,
son o berro caladiño entre arranque-brío de sono morto.
Das cousas que non se atopan
tamén son,
das ondas que soio van, van e van,
delas son,
de cando veñen e vein vindo
delas son. Son o ledo daquel sono —terra de sin pisadas,
soio remaxe das cousas—.
Papel branco,
trillado,
papel,
berra,
berra entre os fortes
desde onde as miñas verbas che magoan.

María Mariño: Verba que comenza (1990)

Versións:
Manoele de Felisa: Meu peito canso*; De Felisa a María Mariño; 2007; Pista 5


Miguel Pernas: Aquí che deixo; As voces de María Mariño (VVAA); 2007; Pista 3


*[A versión musical de Manoele de Felisa está precedida polo recitativo da parte final do poema Cruceiro, da obra de María Mariño: Palabra no tempo, do ano 1963.]

martes, 3 de octubre de 2017

O grilo

O grilo canta no lar,
tamén canta na campía.
¡Canta co sol queimador
nas horas do meridiá!

¡O grilo tan pequeniño
coas azas tan delicadas,
co seu traxe de cor moura
e as súas antenas delgadas!

Teño un grilo ceboleiro
que soio come leituga
e, para cantar e cantar,
¡si viras cómo madruga!

O meu grilo cantador
é mellor que o que tés ti:
¡cando o teu da dito: “cri…”
o meu xa dixo: “crícrí…”!

Manuel María: Os soños na gaiola (1968)

Versións:
Suso Vaamonde: O grilo; Os soños na gaiola; 1978; LP2, Cara B, Corte 6

lunes, 2 de octubre de 2017

El libro del viento

Mi canción es un libro
que se escribe con el viento
y una imprenta indeleble
—la guitarra del pueblo—,
a lo largo de américa
lo imprime a cielo abierto.

Después, de boca en boca,
santo y seña del sueño,
va entre los hombres, cruza
las fronteras del miedo
y nombra al sometido
en su padecimiento.

Las muchachas azules,
los rudos marineros,
el labrador de pámpanos,
el quieto, el andariego,
andan con mi canción
sin posible sosiego.

Mi canción no le teme
al tumulto ni al fuego.
Todos pueden cantarla
y llevársela lejos.
Yo sé que cuando vuelva
tendrá un sonido nuevo.

¿Qué dice mi canción?
De todo en su momento:
asuntos de casados,
asuntos de solteros,
dolores, alegrías:
juglaría del viento.

Y si a veces estalla
en un grito violento
es porque al pueblo acallan
¡y duele ese silencio!

                Buenos Aires, 1977.

Armando Tejada Gómez: Los nuevos poemas de Juan (1987)

Versións:
Armando Tejada Gómez: Yo poeta declaro*; Con todos; 1985; Lado 1, Corte 5



Armando Tejada Gómez: El libro del viento; Vigencia; 2005; CD3: Registros inéditos; Pista 1



*[O recitativo deste poema na voz de Armando Tejada Gómez está seguido pola musicalización do poema Yo poeta declaro da obra de Agustín Millares Sall: La estrella y el corazón, do ano 1949; na voz de César Isella.]
**[Por razóns de espazo nunha entrada anterior, etiquetouse a Armando Tejada Gómez, intérprete, como Tejada. Respetamos a etiqueta anterior para evitar duplicidades.]