miércoles, 30 de mayo de 2018

Doble o nada

Doble o nada a la carta más urgente
sin código, ni tribu, ni proyecto,
mi futuro es pretérito imperfecto,
mi pasado nostalgia del presente.

No tengo más verdad que la que arrasa
corrigiendo las lindes de mis venas.
Por diseñar castillos sin almenas
perdí, otra vez, las llaves de mi casa.

Veranos de buen vino y mala sombra,
de confundir enanos con molinos,
de viajar al abismo con alfombra.

Es hora de volver a la autopista
por donde van, burlando sus destinos,
el zángano, el adúltero, el ciclista.

Joaquín Sabina: Ciento volando de catorce (2001)

Versións:
Joaquín Sabina: Doble o nada; Ciento volando de catorce; 2001; Pista 5

martes, 29 de mayo de 2018

Peatón, diga no

Salir, el viento arriba, cualquier mañana de estas
al día trepidante, izando la paciencia,
insistiendo en los sueños que no se dan y huyen
locamente delante de nuestra suerte perra;
salir, ya mal herido por los informativos
y con el diario en llamas por la chispa de América
—corriendo hacia lo de uno urgentemente solo—,
es un fulero asunto, una ronca vergüenza
escondida en el fondo del manso portafolios,
esa tonta mochila del peatón sin tregua.

Yo peatón, me digo con el pecho golpeado
por las humillaciones sucesivas del día,
digo que yo me digo: hay que hacer algo, viejo,
antes que venga el cáncer y te deje en la vía;
hay que hacer algo pronto y aquí, sin ir más lejos,
hacer, no se qué cornos, empezar la podrida,
porque yo ya no llego ni con la lengua afuera
si no empiezo esta cosa de enderezar la vida,
¡aquí y ahora mismo!, digo, sin dar más vueltas,
asumiendo la bronca feroz de cada día.

¿Qué hacer? ¿Qué hacer, hermano, debajo de la lluvia?
¿Debajo del cemento, donde un perro agoniza?
¿Debajo del gobierno, inerme y ciudadano,
yugando bajo el peso de sus grandes mentiras?

¿Qué hacer? ¿Qué hacer, hermano, lacerado de afiches
donde la coca-cola se mata de la risa?
Hay que encontrar la forma de dárselas con todo
porque a mí no me arreglan ya con otra aspirina;
pero, ¿qué hacer, hermano, debajo de la lluvia
como un desopilante inspector de cornisas?

Yo peatón, culpable de ser la muchedumbre,
yo mismísima culpa, ¡no compro más tranvías!
Digo no. No y a muerte. ¡No redondo y en seco!
¡Y para todo el viaje digo un no cañonazo!
¡Un no en la plena jeta del mercader de Patria!
¡No! ¡Hasta que yo no tenga las treinta y tres de mano!

¿Se da cuenta, compadre? Era simple la cosa.
Como dicen los bolches: la libertad se ejerce.
Ya tengo la precisa. Digo no, simplemente,
y se les viene abajo toda la estantería.
Pruebe, compadre, empiece por los no más pequeños,
no a la pequeña burla que casi ni se siente,
diga no a los legales prósperamente oscuros,
a las fotonovelas, al cantante epiléptico;
no al opio venenoso de la Tevé y la Radio.
Diga no. Es una bomba: ¡y con la mecha ardiendo!

Dígalo en todas partes, en su casa, en la feria,
en la calle, en los trenes, en la cancha, en el viento;
lléveselo al trabajo de modo bien visible
y lúzcalo orgulloso como un pañuelo nuevo,
después, vaya subiendo en grados subversivos
hasta el no más heroico y de cada momento:
no a las persecuciones, a la atroz carestía,
a los golpes de Estado y a los edictos rengos;
no a los yanquis en Cuba (o en cualquier otra parte),
a la guerra asesina en Vietnam, por ejemplo,
a que humillen la sangre como en Santo Domingo
sumando nuestra sangre a sumados ejércitos;
diga no sin tapujos allí donde le cuadre
hasta que se propague por el país entero
un no como una casa, grande como una casa
donde un día podamos alojar nuestros sueños.

Pero si acaso siente por el aire un sonido
como de pueblo andando caudal en su torrente,
si fueran a buscarlo los compañeros río
para Jordán y limo de sus hondas vertientes,
empínese en la honra de la Patria que amamos
y salga a decir sí,
sencillamente.

Armando Tejada Gómez: Antología de Juan (1958)

Versións:
Armando Tejada Gómez e Rosa Rodríguez Gerling: Peatón diga no = Tiempo de mayo*; Canción con todos; 1973; Lado 2, Corte 5



Armando Tejada Gómez: Peatón, diga no; Vigencia; 2005; CD2: Palabras y canciones; Pista 7

(Recitativo semellante ao anterior, sen a canción final.)




*[O recitativo de Armando Tejada Gómez está seguido pola canción Tiempo de mayo, con letra de Armando Tejada Gómez e música de Gustavo Leguizamón, interpretada por Rosa Rodríguez Gerling.]
**[Por razóns de espazo nunha entrada anterior, etiquetouse a Armando Tejada Gómez, intérprete, como Tejada. Respectamos a etiqueta actual para evitar duplicidades.]

lunes, 28 de mayo de 2018

Cortina

Diante el unha muller, doce feitura,
e un fillo criado, única victoria.
Tras del fragas zuando, paus, loucura,
e mozas coma rosas, longa historia.

Ei Farruco da Rolda: Dáme lume.
Terma aínda da lus que antre nós arde.
¡Pro non! Non teño máis que pedra e fume,
e en toda cousa se meteu a tarde.

Nesa tarde cargada de lorbagas
veu o Silencio. Xa tras del as fragas,
perdidas coma ovellas, a zuar.
Tras del o fillo, a casa e a muller.
Morreu. Os bois volveron a pacer
e tralo arado as pegas a brincar…

Xosé María Díaz Castro: Nimbos (1961)

Versións:
Zënzar: Cortina*; Camiñando entre serpes; 2015; Pista 6



*[A versión musical do grupo Zënzar comeza con dúas estrofas que non puidemos identificar na obra de Xosé María Díaz Castro, polo que pensamos son orixinais do grupo: «Que pouquiño lle pesa o pensamento/ a Farruco de Rolda. El vai e ven/ como a lengoa do can, ou coma o vento/ quéixase e asubía. Ten e non ten.// Catade as mans que fixo Deus pra enciños,/ pra rabelas, gadañas e grau d’ouro./ Os vercegos bourando nos camiños./ A sombra moura po-lo suco mouro.»]

domingo, 27 de mayo de 2018

Pau Casals en Prada

No medio do dourado retablo
o xigantesco San Pedro inclínase pra diante
e eu sei o porqué:
porque do cello de Casals saíu
unha frase que se volveu bolboreta
e Pedro séguelle o voo por saber
en que vide ou roseira de que columna
vai a pousarse.
—O bosque do retablo en abril florece
e en outono deita follas secas.
Co arco Pau Casals vainas apartando
as que se pousan nas cordas do seu cello.

Álvaro Cunqueiro: Herba aquí e acolá (1980)

Versións:
César Morán: Pau Casals en Prada; Haberá primavera; 2011; Pista 11

Andenes

Te gusta llegar a la estación
cuando el reloj de pared tictaquea,
tictaquea en la oficina del jefe-estación.
Cuando la tarde cierra sus párpados
de viajera fatigada
y los rieles ya se pierden
bajo el hollín de la oscuridad.

Te gusta quedarte en la estación desierta
cuando no puedes abolir la memoria,
como las nubes de vapor
los contornos de las locomotoras,
y te gusta ver pasar el viento
que silba como un vagabundo
aburrido de caminar sobre los rieles.

Tictaqueo del reloj. Ves de nuevo
los pueblos cuyos nombres nunca aprendiste,
el pueblo donde querías llegar
como el niño el día de su cumpleaños
y los viajes de vuelta de vacaciones
cuando eras —para los parientes que te esperaban—
sólo un alumno fracasado con olor a cerveza.

Tictaqueo del reloj. El jefe-estación
juega un solitario. El reloj sigue diciendo
que la noche es el único tren
que puede llegar a este pueblo,
y a ti te gusta estar inmóvil escuchándolo
mientras el hollín de la oscuridad
hace desaparecer los durmientes de la vía.

Jorge Teillier: El árbol de la memoria (1961)

Versións:
Acero de invierno: Andenes; Aldea invisible; 2018; Pista 1



*[Agradecemos efusivamente a Andrés Pulgar, membro do grupo Acero de invierno, que nos achegara este adianto do seu novo álbum discográfico: Aldea invisible, de inminente publicación. Excelente versión, como o resto do disco. Parabéns.]

sábado, 26 de mayo de 2018

Patito

Madejas de pio-pio
de gallina y sonidal;
todas se apartan del río
que nace del manantial.

Madejas de pio-pio,
todas de amarillo igual,
menos la que se iba al río;
desafío de este río
y surca como un navío
su vacilante cristal.

Madejas de pio-pio,
como un caso excepcional,
que a Galo pone sombrío
y receloso a PavoReal.

Mirta Aguirre: Juegos y otros poemas (1974)

Versións:
José Mª Vitier e María Felicia: Patito; Si yo volviera a nacer; 1995; Pista 10

jueves, 24 de mayo de 2018

El hombre imaginario

El hombre imaginario
vive en una mansión imaginaria
rodeada de árboles imaginarios
a la orilla de un río imaginario

De los muros que son imaginarios
penden antiguos cuadros imaginarios
irreparables grietas imaginarias
que representan hechos imaginarios
ocurridos en mundos imaginarios
en lugares y tiempos imaginarios

Todas las tardes tardes imaginarias
sube las escaleras imaginarias
y se asoma al balcón imaginario
a mirar el paisaje imaginario
que consiste en un valle imaginario
circundado de cerros imaginarios

Sombras imaginarias
vienen por el camino imaginario
entonando canciones imaginarias
a la muerte del sol imaginario

Y en las noches de luna imaginaria
sueña con la mujer imaginaria
que le brindó su amor imaginario
vuelve a sentir ese mismo dolor
ese mismo placer imaginario
y vuelve a palpitar
el corazón del hombre imaginario

Nicanor Parra: Hojas de parra (1985)

Versións:
Acero de invierno: El hombre imaginario; Aldea invisible; 2018; Pista 3



*[Agradecemos efusivamente a Andrés Pulgar, membro do grupo Acero de invierno, que nos achegara este adianto do seu novo álbum discográfico: Aldea invisible, de próxima publicación. Excelente versión, como a bo seguro será o resto do disco. Parabéns.]

Pastoril

Junto al río transparente
que el astro rubio colora
y riza el aura naciente
llora Leda la pastora.

De amarga hiel es su llanto.
¿Qué llora la pastorcilla?
¿Qué pena, qué gran quebranto
puso blanca su mejilla?

¡Su pastor la ha abandonado!
A la ciudad se marchó
y solita la dejó
a la vera del ganado.

¡Ya no comparte su choza
ni amamanta su cordero!
¡Ya no le dice: «Te quiero»,
y llora y llora la moza!

Decía que me quería
tu boca de fuego llena.
¡Mentira! —dice con pena—
¡ay! ¿por qué me lo decía?

Yo que ciega te creí,
yo que abandoné mi tierra
para seguirte a tu sierra,
¡me veo dejada de ti!...

Junto al río transparente
que la noche va sombreando
y riza el aura de Oriente,
sigue la infeliz llorando.

Ya la tierna y blanca flor
no camina hacia la choza
cuando el sol la sierra roza
al lado de su pastor.

Ahora va sola al barranco
y al llano y regresa sola,
marcha y vuelve triste y sola
tras de su rebaño blanco.

¿Por qué, pastor descastado,
abandonas tu pastora
que sin ti llora y más llora
a la vera del ganado?

La noche viene corriendo
el azul cielo enlutado:
el río sigue pasando
y la pastora gimiendo.

Mas cobra su antiguo brío,
y hermosamente serena,
sepulta su negra pena
entre las aguas del río.
..............................................

Reina un silencio sagrado...
¡Ya no llora la pastora!
¡Después parece que llora
llamándola, su ganado!

                        En la huerta, a 30 de diciembre de 1929

Miguel Hernández: Primeros Poemas. Obras completas (1976)*

Versións:
Francisco Curto: Pastoril; Miguel Hernández; 1976; Cara A, Corte 5



*[Miguel Hernández: Obra poética completa; Introducción, estudios y notas de Leopoldo de Luis y Jorge Urrutia; Col. Biblioteca Promoción del Pueblo, serie P, nº 92; Editorial ZERO, S.A.; Madrid, 1976; Dep. Leg.: M39381-1976; ISBN: 84-317-0390-3]

martes, 22 de mayo de 2018

De pie sigo

                                        Para Ale

Ni abomino del mundo por sistema
ni invierto en los entuertos que desfago.
El aire que respiro es un problema
que no tienen los muertos. Cara pago

la prórroga roñosa de la vida
con su ya, su enfisema, su albedrío,
sus postres con tufillo a despedida,
sus álamos, su prótesis, su río.

De pie sigo, lo digo sin orgullo
pero con garapullos de cobarde
que todo espera porque nada es suyo:

el sabotaje de las utopías,
la amnistía que llega mal y tarde,
el chantaje de las radiografías.

Joaquín Sabina: Ciento volando de catorce (2001)

Versións:
Joaquín Sabina: De pie sigo; Ciento volando de catorce; 2001; Pista 6

lunes, 21 de mayo de 2018

Pastor

Eu vou ao monte co gando
dun canciño acompañado.
Nos meus días de pastor
¡qué cousas teño soñado!

Teño soñado que as nubes
son un fato ou un rebaño.
¡Os seus verlos branqueciños
semellan a la dun año…!

¡Soñei que os cornos da lúa
os cornos dun xato son!
¡Qué son os cornos dun xato,
que son os dun boi marrón!

¡Soñei que a auga do río
é un touro desmandado;
un touro que, pola forza
nunca será domeñado…!

Soñei que podía xunguir
ao meu carro de xoguete
un par de gatos que teño
moi bravos, case monteses.

¡Moi lonxe, nos soños, fun!
Cando dos soños volvín:
¡o canciño compañeiro
xa estaba feito un mastín!

Manuel María: Os soños na gaiola (1968)

Versións:
Suso Vaamonde: O pastor; Os soños na gaiola; 1978; Disco 1, Cara B, Corte 4

domingo, 20 de mayo de 2018

Inda nacen nenos

INDA nacen nenos
naceo IRIA GALA
inda nacen nenos

ALAGAIRI
IRIAGALA

con calqueras letras faise unha palabra
mais a verba a verba
leva todo un pobo leva todo o tempo

IRIA
GALA

o mazairo roxo deu frores en agosto
entre mazás feitas frores novas
entre GALICIAS unha nena
entre onte
entre hoxe e sempre

e hai máis sinales
hai días así con nebras máis limpas e ledas que o azul

i é que nacen nenos
inda nacen nenos
anque ún xa é valumbo
valumbo que me leva onde non son tanta cousa tanto
          alleo mundo

e por qué me queixo?
por qué un poema verdadeiro sempre é triste?

conózote HISTORIA anque esta nena estete desmentindo

DANZA-MALLA do mosquicio no curral

a ollar dende os ollos das vacas fago pedrafita diste intre
pra que teñas un sitio onde parar
cando tamén ti sepas que o tempo é algo a contar cara tras
e digas:
o FUTURO só é un sitio desd’onde ollar pra hoxe

                                1974

Uxío Novoneyra: Do Courel a Compostela (1988)

Versións:
Uxío Novoneyra: Inda nacen nenos; Do Courel a Compostela; 2010; Pista 2

Pasade

Brila, raio da aurora,
cal un sono de paz branco e purísimo.
A aquel que nacéu cego, ¿qué lle importa
o teu fulgor divino?

Xemí, serenas ondas,
co romor dos pinares.
Músicas, ¡ai!, e cantos i armonías,
para un xordo, ¿qué valen?

Pasá, pasade, hermosas,
feitizo dos que esperan e dos que aman.
Amores e praceres son mentira
pra quen ten seca a ialma.

Rosalía de Castro: Follas Novas (1880)

Versións:
Narf: Pasade; Nas tardes escuras; 2013; Pista 5

jueves, 17 de mayo de 2018

Galicia teima vida / Poema mundo Laxeiro

Pallas erbas xestas uces a ferver
follas framullas a podrecer e tódolos mortos a facer por vida

liña en teima teima vida
teima a vida-tobo-e-codia inceira cerrapecha
cerrapuchadiña cerrapuchadiña cerrapuchadiña
liña torta viravolta
primeira muiñeira que seguíu sempre i arrampla co mundo ó corro

sudar comer e beber / limparse ca mao
a cara quede toda polos ollos i a fala

camiños camiños non
carreiros a rubir e baixar e virar i escadar repetos
poxas
          nunca ó lonxe ollarollar

nenos que non van ó dito tirofeito
en todo se engaiolan e todo sanzan
cun pulo ou berro
guindastres do sangre a crebar o silencio
non seña máis longo que a verba
cinir embelecar e cair erguerse e ir e volverse estapinar teimar e teimar

as raigañas escacinan hastra atopar i atopan
a gran déidiva en pequeñas presas
nós a vaca i a ovella a xesta o toxal i o ucedo
carballo e castiñeiro millo e trigo
e todíñalas erbas bichiños e peixes fregándose as vidas

traballar traballar traballar traballar hastra cegar i enxordar

seica somos pra esto e señámolo pois
mais sin tender pontes en demasía longas
unha ponte ha chegar xusto dunha beira autra na que se reconoza a cara dun home

soñar
soñar tódalas cousas pra ter unha a unha
terra cativa e tanta
todo sucedéndose entr’a parva i a merenda
e abertas as noites cear todos xuntos e irse por parexas

agardar ós que volvan agardar outra hora agardar agardar
sin ningúa certeza e con seguranza
agardar outro século sécula seculorum repetindo os puntos da muiñeira hastra fundirnos

Uxío Novoneyra: Do Courel a Compostela (1988)

Versións:
Uxío Novoneyra: Galicia teima vida / Poema mundo Laxeiro; Do Courel a Compostela; 2010; Pista 1

Pasa, río, pasa, río

Pasa, río, pasa, río,
co teu maino rebulir;
pasa, pasa antre as froliñas
color de ouro e de marfil,
a quen cos teus doces labios
tan doces cousas lle dis.
Pasa, pasa, mais non vexan
que te vas ao mar sin fin,
porque estonces, ¡ai, probiñas,
cánto chorarán por ti!
¡Si souperas qué estrañesa,
si souperas qué sofrir
desque del vivo apartada
o meu corasón sentíu!
Tal me acoden as soidades,
tal me queren afrixir,
que inda máis feras me afogan,
si as quero botar de min.
I ¡ai, qué fora das froliñas
véndote lonxe de sí
ir pola verde ribeira,
da ribeira do Carril!
           
 
Pasa, pasa caladiño,
co teu manso rebulir,
camino do mar salado,
camino do mar sin fin;
e leva estas lagrimiñas,
si has de chegar por alí,
pretiño dos meus amores,
pretiño do meu vivir.
¡Ai, quén lagrimiña fora
pra ir, meu ben, unda ti…!
¡Quén fixera un caminiño
para pasar, ai de min!
           
 
Si o mar tivera barandas,
fórate ver ao Brasil;
mais o mar non ten barandas,
amor meu, ¿por dónde hei de ir?
           

Rosalía de Castro: Cantares Gallegos (1863)

Versións:
Dolores Plata: Pasa río; Lúa descolorida; 1985; Cara A, Corte 3



Alfredo González Vilela: Pasa río; Diáspora; 1999; Pista 4



Najla Shami: Pasa río, pasa río; Na lingua que eu falo; 2013; Pista 9



aCadaCanto: Levoume o río; a rosa d’Adina; 2013; Pista 2

martes, 15 de mayo de 2018

Flores amarillas

Mi prado estaba lleno
de flores amarillas
y yo las arranqué.
Ya nada tengo.
Por el tallo cortado
sube una áspera savia
hasta mi corazón.
Se hace inmensa la tarde
y todo sabe a lo que pudo ser.

Carmen Martín Gaite: A rachas (1976)

Versións:
Carmen Martín Gaite: Flores amarillas; Poemas; 2000; Pista 7

Partístesos, mis amores

Partístesos mis amores y partió
mi placer todo y murió.
No partió mi pensamiento
y vino mi perdimiento
No murió el contentamiento que me dio
la causa que me perdió

Partístesos mis amores y partió
mi placer todo y murió.
Partió la gloria de veros
no el placer de obedeceros.
Más el temor de perderos que creció
todo mi bien destruyó

Juan del Encina: Cancionero de Palacio* (1505)

Versiones:
Amancio Prada: Partístesos, mis amores; Canciones de amor y celda; 1979; Cara A, Corte 3



Amancio Prada: Partístesos, mis amores; Trovadores, místicos y románticos; 1991; Pista 8



Amancio Prada: Partístesos, mis amores; Huellas de Salamanca; 2005; Pista 5



Amancio Prada: Partístesos mis amores; Del amor que quita el sueño; 2010; Pista 7



*[Biblioteca Real, MS II – 1335, Madrid]

lunes, 14 de mayo de 2018

El mañana efímero

                A Roberto Castrovido

  La España de charanga y pandereta,
cerrado y sacristía,
devota de Frascuelo y de María,
de espíritu burlón y de alma quieta,
ha de tener su mármol y su día,
su infalible mañana y su poeta.
El vano ayer engendrará un mañana
vacío y ¡por ventura! pasajero.
Será un joven lechuzo y tarambana,
un sayón con hechuras de bolero,
a la moda de Francia realista,
un poco al uso de París pagano,
y al estilo de España especialista
en el vicio al alcance de la mano.
Esa España inferior que ora y bosteza,
vieja y tahúr, zaragatera y triste;
esa España inferior que ora y embiste,
cuando se digna usar de la cabeza,
aún tendrá luengo parto de varones
amantes de sagradas tradiciones
y de sagradas formas y maneras;
florecerán las barbas apostólicas,
y otras calvas en otras calaveras
brillarán, venerables y católicas.
El vano ayer engendrará un mañana
vacío y ¡por ventura! pasajero,
la sombra de un lechuzo tarambana,
de un sayón con hechuras de bolero;
el vacuo ayer dará un mañana huero.
Como la náusea de un borracho ahíto
de vino malo, un rojo sol corona
de heces turbias las cumbres de granito;
hay un mañana estomagante escrito
en la tarde pragmática y dulzona.
Mas otra España nace,
la España del cincel y de la maza,
con esa eterna juventud que se hace
del pasado macizo de la raza.
Una España implacable y redentora,
España que alborea
con un hacha en la mano vengadora,
España de la rabia y de la idea.

                1913

Antonio Machado: Campos de Castilla. Poesías Completas (1917)

Versións:
Joan Manuel Serrat: Parábola*; Dedicado a Antonio Machado, poeta; 1969; Cara B, Corte 6



*[A versión musical de Joan Manuel Serrat intercala o recitativo deste fragmento na musicalización do poema III: Érase de un marinero, das Parábolas, da obra de Antonio Machado: Campos de Castilla, editada xunto coas Poesías Completas do ano 1917.]

sábado, 12 de mayo de 2018

Parábola sobre el billar

No puede haber otro juego
tan cruel como el billar:
tres hombres en una celda
condenados a chocar.

Siempre es una bola blanca
la que ataca con afán:
la bola roja está roja
de los golpes que le dan.

¡Ay bola de roja sangre
que nunca quiere atacar!
¡Ay blanca bola de nieve
que la obligas a jugar!

El verde color del campo
se ha puesto triste de ver
que a la tierra malherida
no la dejan florecer.

Y todo porque a unos hombres
les parece diversión
lanzarle a la bola roja
disparos al corazón.

Carlos Álvarez Cruz: Papeles encontrados por un preso (1967)

Versións:
Luis Pastor: Parábola sobre el billar; Fidelidad; 1975; Cara A,  Corte 1

viernes, 11 de mayo de 2018

Amparo

                (A Arturo Mom.)

Amparo.
Vine a tu mar de trigos y caballos.

Tu mar dulce tenía
sabor de plata amargo,
de plata, sin saberlo, en agonía.

Te vi en el puerto, Amparo.
Hermosa de la luz, contra los barcos.

Te vi, tú me veías.
Morena del silencio,
de la palabra ya de tierra, fría.

De la otra mar de sangre,
llegué a tu mar llorando.
Hermosa de la gracia,
clavel de altura, Amparo.

Te oí, tú no me oías.
Morena del reposo,
hermosa del descanso.

Mírame aquí cantando,
por ti, a lágrima viva.
Morena de lo ido,
hermosa de las luces ya perdidas.

Amparo.
Vine a tu mar de trigos y caballos.
(Adónde tú querías.)

Rafael Alberti: Entre el clavel y la espada (1939-1940) (1941)

Versións:
Belek & Vare: Amparo; Dialéctica canciones; 2014; Pista 9



Belek & Vare: Amparo; Locura eterna de todo poeta (Bandcamp); 2015; Pista 4



Parábola

Mas Él hablaba del templo de su cuerpo.
San Juan II: 21.
Y tomé el libro de las manos del ángel y me lo comí.
Apocalipsis X: 9, 10.

Había un hombre que tenía una doctrina. Una gran doctrina que llevaba en el pecho (junto al pecho, no dentro del pecho),
Una doctrina escrita que guardaba en el bolsillo interno del chaleco.
La doctrina creció. Y tuvo que meterla en un arca, en un arca como la del Viejo Testamento.
Y el arca creció. Y tuvo que llevarla a una casa muy grande. Entonces nació el templo.
Y el templo creció. Y se comió al arca, al hombre y a la doctrina escrita que guardaba en el bolsillo interno del chaleco.

Luego vino otro hombre que dijo: El que tenga una doctrina que se la coma, antes de que se la coma el templo;
que la vierta, que la disuelva en su sangre,
que la haga carne de su cuerpo…
y que su cuerpo sea
bolsillo,
arca
y templo.

León Felipe: Libro VII: La poesía. Ganarás la luz (1943)

Versións:
Paco Ibáñez: Parábola; Concierto en el Teatro de la Ópera de Buenos Aires; 1971; LP1, Cara B, Corte 2



Paco Ibáñez: Parábola; León Felipe y sus intérpretes, Vol.2; 1977; Cara A, Corte 3



Paco Ibáñez: Parábola; Les concerts de Paco Ibáñez a Paris; 2002; Pista 20

jueves, 10 de mayo de 2018

Érase de un marinero

            III

    Érase de un marinero
que hizo un jardín junto al mar,
y se metió a jardinero.
Estaba el jardín en flor
y el jardinero se fue
por esos mares de Dios.

Antonio Machado: Campos de Castilla. Poesías Completas (1917)

Versións:
Joan Manuel Serrat: Parábola*; Dedicado a Antonio Machado, poeta; 1969; Cara B, Corte 6



*[A versión musical de Joan Manuel Serrat intercala o recitativo dos primeiros versos do poema El mañana efímero, da obra de Antonio Machado: Campos de Castilla, editada xunto coas Poesías Completas do ano 1917.]

lunes, 7 de mayo de 2018

Para vivir no quiero

Para vivir no quiero
islas, palacios, torres.
¡Qué alegría más alta:
vivir en los pronombres!
Quítate ya los trajes,
las señas, los retratos;
yo no te quiero así,
disfrazada de otra,
hija siempre de algo.
Te quiero pura, libre,
irreductible: tú.
Sé que cuando te llame
entre todas las
gentes del mundo,
sólo tú serás tú.
Y cuando me preguntes
quién es el que te llama,
el que te quiere suya,
enterraré los nombres,
los rótulos, la historia.
Iré rompiendo todo
lo que encima me echaron
desde antes de nacer.
Y vuelto ya al anónimo
eterno del desnudo,
de la piedra, del mundo,
te diré:
"Yo te quiero, soy yo".

Pedro Salinas: La voz a ti debida (1933)

Versións:
Vicente Monera: Para vivir no quiero; www.musicaypoemas.com; 2008;

domingo, 6 de mayo de 2018

¿Era por aquí?

¿Era por aquí?
¿O he perdido el camino?
Casi llego a lo alto de la cima
y aún la vislumbro un poco,
si vuelvo la cabeza,
serpeando allá abajo,
la veredita aquella
orlada de manzanos.
Tal vez era la mía.
Y las voces de antaño me despiertan.
Sopla un viento muy frío,
noto un poco de vértigo
y tengo que seguir
subiendo como pueda,
sin mirar para atrás.
Ya casi estoy llegando
a lo alto de la cima,
y me pregunto si era por aquí.

                                1973*

Carmen Martín Gaite: A rachas (1976)

Versións:
Carmen Martín Gaite: ¿Era por aquí?; Poemas; 2000; Pista 18



*[Carmen Martín Gaite: Obras Completas; T.III: Narrativa breve, poesía, teatro; edición de José Teruel; Galaxia Gutenberg / Círculo de Lectores, S.A.; Barcelona, 2010; ISBN: 978-84-672-3106-9]

Para un país longincuo e misterioso

                Soneto I

Para un país longincuo e misterioso
en vagos soños emigra cada día
miña alma, cal linda cotovía
buscando o ceu en tempo deleitoso.

Ligeira, vai voando ao cobizoso
curruncho, todo ben e louzanía,
en brétemas envolto de poesía,
abalado d'un cántico armonioso.

¿Sabes tí onde queda, miña amada,
este país d'unha eternal ventura
que nunca o foi, nin o será, igualada?

Nos brancos brazos teus todos tenrura,
no amoroso fulgor de tua mirada,
dos teus beizos na cálida dozura.

Johán Vicente Viqueira: Ensayos y poesías* (1930)

Versións:
César Morán: Soneto I; Río de son e vento; 1999; Pista 3



*[Publicado na revista Nós, A Coruña, 1930]

viernes, 4 de mayo de 2018

Elogio de la culpa

Nosotros nos quedamos
y es muy cierto
que el miedo nos pisaba
los talones.
Las más veces callamos
y alentábamos
cierta conspiración
de los rincones.

Pero era inútil.
Los jóvenes llegaban
con ojos muy abiertos
y preguntas.
Porque si nos quedamos
fue por eso:
para decir que estábamos
afinando la furia.

Nosotros nos quedamos,
ciertamente,
sin barbas, sin respuestas
y sin caminos.
Prisioneros con nuestros
prisioneros
y todos nuestros
desaparecidos.

Nosotros estuvimos
aquí adentro
para que alguien pudiera
abrir la puerta
y hubiera mano
para dar la mano
al hermano
el día que volviera.

No hay heroísmo
porque nos quedamos,
ni hay héroes
que regresan, si regresan;
sólo hay hombres,
mujeres y muchachos
que luchan desde adentro
y desde afuera,
por este asunto
de las verdes cosas
y porque hay que fundar
la primavera.

Tuvimos miedo
pero nos quedamos.
Quiero
que nos comprendan.

       Buenos Aires, 28 de diciembre de 1982.

Armando Tejada Gómez: Bajo estado de sangre (1974-1983) (1986)

Versións:
León Gieco: Nosotros nos quedamos; La historia esta, Vol.4; 1998; Pista 7



Gloria Lopresti: Elogio de la culpa; Armando Tejada Gómez, Vol.2 (VVAA); 2012; Pista 8

Para ti quisiera ser

Para ti quisiera ser
como sol de noviembre,
que no quema y alumbra a las gentes.
Pero no me toques, niña,
que vivo de fiebre.

Quisiera ser por gracia tuya
como sol de febrero,
que da luz y recata su fuego.
Pero no te llegues, niña,
que todo lo quemo.

Quisiera ser para tu cuerpo
como arroyo de sierra,
que en su fondo las guijas platean.
Pero bajo grueso y turbio:
por mí no te metas.

Por ti sería el álamo
do sestea la tórtola:
aire, amor, que me roce las hojas!
pero mata como enebro
—huye, niña— mi sombra

Por ti no quisiera ser
ni río ni barca
ni sol ni alameda ni nada.
Pero lo soy, y devoro
cuanto me ama.

Entre mí y amor, hermana,
es guerra por siempre:
si me quieres, no soy el que quieres.
Huye de mí, niña, huye
al monte, a las fuentes.

Agustín García Calvo: Canciones y soliloquios (1976)

Versións:
Quesia: Para ti quisiera ser; www.quesia.es; 2014;

jueves, 3 de mayo de 2018

El bojeo

Nacera en Tui, ao pé do río Miño,
con vocación de aventura e de misterio,
enrolouno Colón nunha viaxe
e fíxose experto mariñeiro,
navegou con audacia os sete mares.

Soubo de trebóns e malos ventos,
pasou por penurias e naufraxios
e como home de mar foi sempre un exemplo.

Sebastián Ocampo
capitán galego,
ti mostraches que Cuba era unha illa ao mundo entero.
Sebastián Ocampo
capitán galego,
con audacia e con valor realizaches o primeiro bojeo.

Don Cristovo coidou que a illa de Cuba
era parte do continente inmenso,
—ou, Don Cristovo sempre o coidou—
e ante a dúbida xeneralizada
o rei de entón, Fernando Primeiro
deu orde ao gobernador
de que se circunvalase a illa cun bojeo,

e Ocampo en oito meses con dous barcos,
circunvalouna con total esmero
e carenou as naves onde hoxe a Habana ten asento.

Xosé Neira Vilas: Son galego, son cubano (2015)

Versións:
Roi Casal: El bojeo; Son galego, son cubano; 2017; Pista 4

martes, 1 de mayo de 2018

¿Para qu'es dama tanto quereros?

¿Para qu'es dama tanto quereros?
Para perderme y a vos perderos:
más me valiera no conoçeros.

Anónimo: Libro de música de vihuela* (1552)

Versións:
Amancio Prada: Para qué es dama, tanto quereros; Del amor que quita el sueño; 2010; Pista 12



*[Endecha canaria anónima recollida na obra de Diego Pisador: Libro de música de vihuela, Salamanca, 1552]

Días azules

Se fueron desgajando
del racimo del tiempo
unos granos azules y redondos.
Parte se deslizaron
sin ruido por mi espalda,
otros cayeron en aquella copa
que sostenía alegre entre las manos
y yo me los bebía
como el zumo dorado de las uvas,
sin saber que eran tiempo.
¡He dormido tan cerca
del reloj de la pared!
Y sin embargo
no entendía, al oírla,
la canción de sus lentas campanadas.
¿Quién ha vivido, amor, dentro de mí,
mientras se deslizaban esos días
azules y redondos?

Carmen Martín Gaite: A rachas (1976)

Versións:
Carmen Martín Gaite: Días azules; Poemas; 2000; Pista 9