martes, 29 de noviembre de 2022

S.O.S.

        Todos presentiamos que a noite
preparaba algún sofisma
        E o faro estraviado
daba o S-O-S
no morse
                  —clave Orión—
                            das estrelas

        Eses brazos abertos da vela
son os mesmos do vento
que se despreguizou

        Na man do Mar esquencidizo
os loceiros peteiran a bicala

        A estrela dos cabarets
        cun cigarro nos beizos
        pide lume aos catro puntos cardinaes
        Pola Galaxia chea de seixos
un astro vello vai co seu farol


        Que dan os almanaques
pra esta meia-noite?

        Pero ainda non sabemos
de qué banda vai chegar a meia-noite
        E o faro estraviado
vai esgotar o seu stock de S-O-S.

Manoel Antonio: De catro a catro (1928)

Versións:

Fanny + Alexander: Sós/S.O.S.*; Finais dos 70s, comezos dos 80s; 2007; Pista 10



*[A versión musical do grupo Fanny + Alexander está precedida polo poema Sós, da obra de Manoel Antonio: De catro a catro, do ano 1928.]

jueves, 24 de noviembre de 2022

Romeu

De Rosalinda a Julieta
média a distância de um suspiro.
Do, re em teclado de espineta;
um, dous em graus de leve giro.

E Julieta e Rosalinda
nom serám fases de umha lua?
Prata imóvel no céu, ainda
cando volúvel se insinua.

Rosa de pétalas fungíveis,
Júlia que Julho nom atinge.
A noite de lábios incríveis
mistura os nomes que vos finge.

Ricardo Carballo Calero: Cantigas de amigo e outros poemas (1980-1985) (1986)

Versións:

César Morán: Romeu; Musicando Carvalho Calero (VVAA)*; 2020; Pista 39



*[Concurso musical organizado pola AGAL (Associaçom Galega da Língua) en colaboración coa CRTVG e a Consellería de Cultura da Xunta de Galicia, para conmemorar o ano das Letras Galegas 2020, adicado a Ricardo Carballo Calero.]

martes, 22 de noviembre de 2022

Sotanas y coturnos

                              Para Joaquincito Curbelo, con caballitos de cartón

Mi infancia era un cuartel, una campana
y el babi de los padres salesianos
y el rosario ocho lunes por semana
y el sábado otra de romanos.

Marcado por sotanas y coturnos,
con sangre, para que la letra entrara,
párvulo fui, de ardores taciturnos,
con tutores de mármol de Carrara.

Y el picón del brasero por las tardes,
y el acné y el catón y las primeras
hogueras a la vera de la nieve.

Y los adultos fieros y cobardes
y los tricornios por las carreteras
y escapar al cumplir los diecinueve.

Joaquín Sabina: Ciento volando de catorce (2001)

Versións:

Joaquín Sabina: Sotanas y coturnos; Ciento volando de catorce; 2001; Pista 2

martes, 15 de noviembre de 2022

Roja, toda roja

Roja, toda roja vi siempre la vida;
como una inmensa hoguera
donde quemaba bien
mi pobre corazón, rojo también.

Todo rojo el camino,
todo rojo el sendero
a seguir
y el día a vivir.
Y rojo el mundo entero.
Rojo de amor.
Y de dolor y de horror...

En este vasto incendio
(brasa, flama, carbunclo),
que todo centelleante apareció
en esa luminaria,
¿qué habría de ser yo,
alma furtiva
y temeraria?
¿Qué habría de ser yo
sino una llama viva?

Elisabeth Mulder: Sinfonía en rojo (1929)

Versións:

Sheila Blanco: Roja, toda roja; Cantando a las poetas del 27; 2020; Pista 2

sábado, 12 de noviembre de 2022

SÓS

   Fomos ficando sós
o Mar o barco e mais nós.

   Roubaron-nos o Sol
   O paquebote esmaltado
que cosía con liñas de fume
áxiles cadros sin marco


   Roubaron-nos o vento
   Aquel veleiro que se evadeu
pola corda floxa do horizonte


   Este oucéano desatracou das costas
   e os ventos da Roseta
ourentáronse ao esquenzo

   As nosas soedades
veñen de tan lonxe

como as horas do reloxe
   Pero tamén sabemos a maniobra
dos navíos que fondean
a sotavento dunha singladura
   No cuadrante estantío das estrelas
ficou parada esta hora:

   O cadavre do mar
fixo do barco un cadaleito


   Fume de pipa                 Saudade
   Noite           Silenzo       Frío
   E ficamos nós sós
   Sin o Mar e sin o barco
   nós.

Manoel Antonio: De catro a catro (1928)

Versións:

Fanny + Alexander: Sós/S.O.S.*; Finais dos 70s, comezos dos 80s; 2007; Pista 10




Milladoiro: Sós; A quinta das lágrimas; 2008; Pista 8




Gelria: Sós; Cantos de poeta; 2016; Pista 3



*[A versión musical do grupo Fanny + Alexander está seguida polo poema S.O.S., da obra de Manoel Antonio: De catro a catro, do ano 1928.]

Quizá dentro dun ano a tua presenza

Quizá dentro dun ano a tua presenza
seja para el como unha arage fresca.
Quizá dentro dun ano a tua lembranza
seja para el como unha lua clara.

Mais hoje a tua presenza
non é para el senón ferida acesa.
Mais hoje a tua lembranza
nen é para el senón escura mágoa.

Se cadra desta angúria
sairá un dia a dozura.
Se cadra deste anseio
sairá un dia o sosego.

Cando esta ardente chama
seja morna borralla.

Ricardo Carballo Calero: Futuro condicional (1961-1980) (1982)

Versións:

João Moniz*: O meu coraçom; Musicando Carvalho Calero** (VVAA); 2020; Pista 12



*[Finalista do concurso Musicando Carvalho Calero 2020.]
**[Concurso musical organizado pola AGAL (Associaçom Galega da Língua) en colaboración coa CRTVG e a Consellería de Cultura da Xunta de Galicia, para conmemorar o ano das Letras Galegas 2020, adicado a Ricardo Carballo Calero.]

viernes, 11 de noviembre de 2022

Soño nas illas marabillas

Nas augas salgadas de Cíes
emerxe o resplandor moreno
a ollada centrífuga
os cabelos longos do enredo;
a brisa fai piruetas
simplementes por engalanarte
a toda a lus do sol
quer estoupar
nos zafiros que escintilan
baixo as túas pestanas de raíña.
E velaí o ventre dourado de chicolate
do meu desexo relambido,
ventre cheo de bicos
bicos salgados e fresquiños
coma as ondas que te acariñan
nesta praia fermosa onde ti,
muller matria de encantos exclusivos,
ainda es un soño para min.

Alfonso Láuzara: Noite~Día (2013)

Versións:

2naFronteira: Soño nas illas marabillas; Alma; 2013; Pista 11

jueves, 10 de noviembre de 2022

Quiero besarte la risa

Quiero besarte la risa
y sus notas cristalinas;
colgándome de los labios
parecerán campanillas;
quiero besarte la luz
que brota de tus pupilas.
¿Cómo será fría o cálida?
¿Lo mismo que cuándo miras?
Sueño mi beso estuviera
lejos del radio en que gira
lo que es, pues yo quisiera
bajo la noche tranquila
besarte lo que ninguno
hasta hoy te besaría.

Josefina Romo Arregui: La peregrinación inmóvil (1932)

Versións:

Sheila Blanco: Pétalos. Quiero besarte la risa; Cantando a las poetas del 27 (bandcamp); 2020; Pista 6

Soño de Catarina

Jardineira, coida as tuas flores.
Os lobos baixan da montaña.
Jardineira, coida as tuas flores.
           
   
Os lobos saen dos seus tobos.
Os debulladores de flores.
Coida as tuas flores, jardineira.
           
   
É a hora en que congrega o galo
na trabe, cansas, as galiñas.
Cansas de por ovos de neve
e debullar vermes de esmeralda.
           
   
Os lobos baixan da montaña.
Os cans ouvean à lua.
e non ven que baixan os lobos.
           
   
Son lobos escuros e raudos,
cujos ollos abren na noite
corredoiras de lume roxo.
           
   
Aman as flores, e, ao ceá-las,
bébedos, danzan nos jardins,
baixo a ollada leda da lua.
           
   
Catarina, a tua fiestra
abre-se ao jardin, Catarina.
Catarina, cobre as fazulas.
           
   
¡Qué lobos máis originais!
Deixan espidas as roseiras.
¡Qué lobos máis originais!
           
   
¿Estás soñando, Catarina?            
¿Diamantes que rachen os vidros?
¿Ou serán os ollos dos lobos?
           
   
Catarina, quén fose lobo,
para debullar-che as fazulas…
           
   
O abrente adianta no horizonte
un anaquiño de presenza.
Os lobos, cantando e rindo,
ruben aos tobos da montaña.
Ao pasar junta os cans dormidos,
acenan-lles sen que se decaten.
           
   
Unha rejeiriña de sol,
como unha aguillada de ouro,
fere no lombo dos lobos.
           
   
Os lobos botan a correr.            
   
Luz: Catarina despertou.            

Ricardo Carballo Calero: O silenzo axionllado (1934)

Versións:

A banda da loba*: O sonho da Catarina; Musicando Carvalho Calero (VVAA)**; 2020; Pista 5




Lavanda: Sonho de Catarina; Musicando Carvalho Calero (VVAA)**; 2020; Pista 46




A banda da loba: Sonho; Xabón Lagarta; 2022; Pista 8



*[Finalista do concurso Musicando Carvalho Calero 2020.]
**[Concurso musical organizado pola AGAL (Associaçom Galega da Língua) en colaboración coa CRTVG e a Consellería de Cultura da Xunta de Galicia, para conmemorar o ano das Letras Galegas 2020, adicado a Ricardo Carballo Calero.]

¿Quieres jugar?

«¿Quieres jugar conmigo?»
Preguntaban: «¿A qué?».
«Antes, a ser mi amigo.»
«¿Y luego? ¿Antes de qué?»

Esto antes, esto luego
—era un conato eternamente en vano—,
abortaban el juego
por exigir las pautas de antemano.

…Me perdí en solitarias invenciones
y una luz clara y fría
me acompañó por sendas y rincones.
¡Claro que se podía!

Carmen Martín Gaite: A rachas (1976)

Versións:

Carmen Martín Gaite: ¿Quieres jugar?; Poemas; 2000; Pista 24

miércoles, 9 de noviembre de 2022

Soñei cun tuturutú

Soñéi cun tuturutú
que baixaba dunha estrela
tocando arreo moi ledo
un chifro de canavela.

Un chifro de canavela
con ramalletes de xesta,
tuturutú musiqueiro
todo vestido de festa.

Todo vestido de festa
veu dereitiño pra min,
pero cando fun collelo
espertéi e non o vin.

Espertéi e non o vin.
Dempóis de soñar a treu,
o xoguete querendoso
por onde chegóu, fuxéu.

Xosé Neira Vilas: Cantarolas e contos prá xente miuda (1975)

Versións:

Suso Vaamonde: Soñéi cun tuturutú; Cantarolas pra xente miuda; 1986; Cara B, Corte 7

martes, 8 de noviembre de 2022

Prólogo

Foi no seculo quince. A primaveira
floreceu con paixon e con ledicia:
ergueran a liberta como bandeira
os rexos Irmandinos de Galicia…!

O bris voltouse enton mais cantador,
encheronse os ventos de pureza,
o mesmo sol alumou con mais fulgor,
a terra tivo, incluso, outra beleza.

A esperanza prendera en toda a xente
con vontade de presente e de porvir.
E a vida era un pulo transcendente
con desmedidas tarefas por cumprir.

Foron xeiras tristeiras e belidas.
Foron datas feroces e fermosas.
Foron sazons granadas e cumpridas
con colleitas de bagoas e de rosas.

O mundo semellaba puro e novo:
viase nacer a luz polos rincos.
O bo pobo galego –o noso pobo–
obedecia a Roi Xordo e a Lanzos.

Foi tempo de ledicias e de coitas.
Foi tempo de abrir novos caminos.
Foi tempo de revoltas e de loitas,
do furor popular dos Irmandinos!

Manuel María: Unha vez foi o trebón (1975)

Versións:

A Quenlla: Introducción; Os irmandiños; 2010; Pista 2

domingo, 6 de noviembre de 2022

Soñé que tú me llevabas

Soñé que tú me llevabas
por una blanca vereda,
en medio del campo verde,
hacia el azul de las sierras,
hacia los montes azules,
una mañana serena.


Sentí tu mano en la mía,
tu mano de compañera,
tu voz de niña en mi oído
como una campana nueva,
como una campana virgen
de un alba de primavera.


¡Eran tu voz y tu mano,
en sueños, tan verdaderas!...

Vive, esperanza, ¡quién sabe
lo que se traga la tierra!

Antonio Machado: Campos de Castilla. Poesías Completas (1917)

Versións:

Antonio Granada: Soñé que tú me llevabas; Canción española; 1994; Pista 9




Amancio Prada: Soñé que tú me llevabas; Escrito está; 2001; Pista 6




Vicente Monera*: Soñé que tú me llevabas; www.musicaypoemas.com; 2008;




The Lost Fratelli: Soñé que tú me llevabas; The Lost Fratelli; 2012; Pista 5



*[Vicente Monera eliminou da súa canle de Youtube todos os videos que contiñan as súas versións musicais de poemas. Estes videos orixinalmente aloxados na web www.musicaypoemas.com, tampouco se poden visualizar, compartir e/ou descargar nela, xa que a páxina está pechada e non aparece nos buscadores de internet. Para encher este valeiro engadimos un audio .mp3 coa versión musical deste poema, realizada por este intérprete e publicada na rede no ano 2008.]

martes, 1 de noviembre de 2022

Ai, as preguntas

Ai, as preguntas
que endejamais serán contestadas.
Vai o rio cara o mar:
non pode volver a água.
           
   
Todo o que saben os sábios
a min non me importa nada.
           
Un angazo de anos vougos,            
Fausto,
peitea a tua barba branca.
           
   
Nen médicos nen juristas
curan o corpo ou a alma.
           
Home,
o corpo que quererias,
           
a alma que quererias,            
nen drogas nen leises fartan.            
   
Carne de muller, qué triste.
Verba de varón, qué falsa.
           
Toda resposta é mentira.
Só é verdade a pregunta,
           
a pregunta            
que resposta non agarda.            
   
Ricardo Carballo Calero: Entre o verde e o azul. Poemas pendurados dun cabelo (1952)

Versións:

Alipio Santiago: Pra vós a verdade, para min a beleza*; Musicando Carvalho Calero (VVAA)**; 2020; Pista 31




Anxo Buide: Pra vós a verdade*; Musicando Carvalho Calero (VVAA)**; 2020; Pista 65



*[As versións musicais de Alipio Santiago e Anxo Buide están precedidas da musicalización do poema Pra vós a verdade, da obra de Ricardo Carballo Calero: Poemas pendurados dun cabelo, do ano 1952.]
**[Concurso musical organizado pola AGAL (Associaçom Galega da Língua) en colaboración coa CRTVG e a Consellería de Cultura da Xunta de Galicia, para conmemorar o ano das Letras Galegas 2020, adicado a Ricardo Carballo Calero.]